Πανελλήνιες Εξετάσεις 2019 – Σημαντικές αλλαγές στην εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών

Υπεγράφη από τον Υπουργό Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, η απόφαση για την τροποποίηση της διαδικασίας εξέτασης του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών στις Πανελλήνιες Εξετάσεις του 2019.

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, ισχύουν αναλυτικά τα εξής:

Α. ΓΝΩΣΤΟ- ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ  ΚΕΙΜΕΝΟ.

Δίνονται στους μαθητές και στις μαθήτριες αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου 12 – 20 στίχων με νοηματική συνοχή και τους ζητείται να απαντήσουν σε:

1.Μία ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων κλειστού τύπου (σωστού ή λάθους, πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών κλπ) ή ανοικτού τύπου.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Το νέο στοιχείο συνίσταται στο γεγονός ότι καταργείται η μετάφραση του γνωστού κειμένου. Αντί αυτού ζητείται να απαντήσουν οι εξεταζόμενοι σε νοηματική ερώτηση που απαιτεί την κατανόηση και τη γνώση του γνωστού αρχαίου κειμένου. Επομένως, μπορεί να καταργείται η πιστή απόδοση της μετάφρασης, η απάντηση, ωστόσο, της νοηματικής ερώτησης απαιτεί τη γνώση της μετάφρασης.

2.Δίνονται δύο ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες /αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ήθος/χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/κοινωνικό/πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το απόσπασμα.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Δεν υπάρχει νέο στοιχείο. Και στον προηγούμενο τρόπο εξέτασης υπήρχαν ερμηνευτικές ερωτήσεις.

3.Δίνεται μία ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Νομοθετείται πλέον ότι η ερώτηση εισαγωγής θα είναι κλειστού τύπου, όπως δίνεται τα τελευταία χρόνια στις εξετάσεις.

4.Δίνεται μία ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Δεν υπάρχει νέο στοιχείο. Και στον προηγούμενο τρόπο εξέτασης υπήρχε ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική.

5.Δίνεται παράλληλο κείμενο στη νέα ελληνική, διδαγμένο ή αδίδακτο, από την αρχαία ή νεότερη ελληνική γραμματεία. Οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε μία ερώτηση ερμηνευτική, με την οποία ζητείται να συγκρίνουν το παράλληλο με το πρωτότυπο κείμενο.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Το νέο στοιχείο συνίσταται στο γεγονός ότι ζητείται από τους μαθητές να αξιοποιήσουν πληροφορίες από παράλληλο κείμενο, στοιχείο που δεν υπήρχε στον προηγούμενο τρόπο εξέτασης. Οι μαθητές πρέπει να συγκρίνουν έννοιες που υπάρχουν στο παράλληλο και στο πρωτότυπο κείμενο και να διαπιστώσουν ομοιότητες ή διαφορές. Επομένως, απαιτείται η εξοικείωση των μαθητών με παράλληλα κείμενα καθώς απαιτείται συνθετική και συνδυαστική ικανότητα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Κάθε θέμα βαθμολογείται με 10 μονάδες. Συνολικά το γνωστό -Διδαγμένο κείμενο βαθμολογείται με 60/100.

Β. ΑΓΝΩΣΤΟ –ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ.

Δίνεται αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12 – 20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται:

1.Να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμένου από τέσσερις έως έξι στίχους.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: α) Σύμφωνα με τον νέο τρόπο εξέτασης διαφοροποιείται ο αριθμός των στίχων του αδίδακτου κειμένου, καθώς στον προηγούμενο τρόπο εξέτασης ο αριθμός των στίχων ήταν 10-12, ενώ τώρα οι στίχοι αυξάνονται.

β) Επίσης, νέο στοιχείο αποτελεί η καθιέρωση του εισαγωγικού σημειώματος  για το αδίδακτο κείμενο με εξωκειμενικές πληροφορίες.

γ) Μειώνεται ο αριθμός των στίχων που πρέπει να μεταφράσουν οι μαθητές (4-6), ενώ σύμφωνα με το προηγούμενο εξεταστικό σύστημα έπρεπε να μεταφράσουν ολόκληρο το κείμενο.

δ) Η μετάφραση του αγνώστου βαθμολογείται με 10 μόρια ενώ στο προηγούμενο εξεταστικό σύστημα βαθμολογείτο με 20 μόρια.

2.Να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Αποτελεί νέο στοιχείο στον τρόπο εξέτασης του αγνώστου κειμένου. Ο μαθητής προκειμένου  να απαντήσει στην ερώτηση κατανόησης πρέπει να αξιοποιήσει τις πληροφορίες του εισαγωγικού σημειώματος, καθώς και τις πληροφορίες όλου του αγνώστου και όχι μόνο των στίχων που καλείται να μεταφράσει. Επομένως, πρέπει να μεταφράσει (έστω και πιο ελεύθερα) ολόκληρο το κείμενο, προκειμένου να κατανοήσει το περιεχόμενό του.

3.Να απαντήσουν σε μια ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Δεν υπάρχει αλλαγή σε σχέση με τον προηγούμενο τρόπο εξέτασης.

4.Να απαντήσουν σε μια ερώτηση συντακτικού (πχ αναγνώριση λέξεων/φράσεων/προτάσεων/άλλων δομικών στοιχείων του κειμένου, μετασχηματισμός μέρους του κειμένου ως προς τη δομολειτουργική του διάσταση), η οποία μπορεί να επιμερίζεται σε δύο υποερωτήματα.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Δεν υπάρχει αλλαγή σε σχέση με τον προηγούμενο τρόπο εξέτασης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Κάθε ζητούμενη ερώτηση-δραστηριότητα που τίθεται για το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας. Συνολικά το Αδίδακτο-Άγνωστο κείμενο βαθμολογείται με 40/100.

Η εκπαιδευτική ομάδα Αρχαίων Ελληνικών του Φροντιστηρίου ΈΨΙΛΟΝ